Disk Fıtığı Nedir?
Disk fıtığı (Disk hernisi), omurlar arasındaki yumuşak jelatinimsi çekirdeğin (nucleus pulposus), dıştaki sert lifli halka (anulus fibrosus) üzerinden dışarıya doğru taşmasıdır. Bu taşma, çevredeki sinir köklerine veya omuriliğe baskı yaparak şiddetli sırt ağrısı, yayılan ağrılar, his kaybı veya hatta felç belirtilerine yol açabilir.
En sık bel omurgasında (Lumbal bölge) görülür, ardından boyun omurgası (Servikal bölge) gelir. Göğüs omurgası (Torakal bölge) nadiren etkilenir. Tipik belirtiler şunlardır:
- Lokal veya yayılan ağrılar (örneğin, siyatik veya brakiyalji)
- Karıncalanma, uyuşma veya "karınca yürümesi" hissi
- Kas zayıflığı veya felç belirtileri
- Hareket kısıtlılığı, koruyucu duruş, kas spazmları
Nedenleri genellikle dejeneratif süreçler, yanlış veya aşırı yüklenme, hareketsizlik, fazla kilo veya genetik yatkınlıktır.
Konservatif Tedavi – İyileşmeye İlk Adım
Çoğu durumda, disk fıtığı cerrahi müdahale olmadan başarıyla tedavi edilebilir. Konservatif tedavilerin amacı ağrıyı azaltmak, iltihabı kontrol altına almak, hareket kabiliyetini geri kazandırmak ve günlük yaşama dönüşü sağlamaktır. Uygulanan yöntemler şunlardır:
- İlaç tedavisi (örneğin, non-steroid antiinflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, kortizon)
- Fizyoterapi (örneğin, manuel terapi, medikal egzersiz programları)
- Isı ve elektroterapi
- Bel okulu, duruş eğitimi ve hareket terapisi
- Görüntüleme eşliğinde enjeksiyon tedavileri (örneğin, periradiküler enjeksiyonlar)
Doktor gözetiminde ve düzenli uygulandığında, disk genellikle yeniden stabilize olabilir. Belirtiler çoğu zaman birkaç hafta içinde azalır.
Ne Zaman Cerrahi Gerekli?
Cerrahi müdahale şu durumlarda düşünülür:
- Konservatif tedaviler birkaç hafta sonra iyileşme sağlamazsa
- Felç belirtileri ortaya çıkar veya kötüleşirse
- Mesane veya bağırsak fonksiyon bozuklukları (Cauda sendromu) varsa – bu acil müdahale gerektirir
- Kronik ağrılar tedaviye rağmen günlük yaşamı ciddi şekilde kısıtlıyorsa
Mikrocerrahi Diskektomi – Minimal İnvaziv, Hassas ve Doku Dostu
Cerrahi müdahalede, mikrocerrahi diskektomi günümüzde altın standart olarak kabul edilir. Bu yöntemde, ameliyat mikroskobu altında ve küçük bir cilt kesisiyle, dışarı taşan disk materyali hedeflenerek çıkarılır, çevre dokulara zarar verilmez.
Mikrocerrahi tekniğin avantajları:
- Küçük cerrahi giriş, genellikle 2–3 cm
- Kas ve yumuşak dokuların korunması
- Modern mikroskop ve görüntüleme tekniklerinin kullanımı
- Düşük yara izi ve instabilite riski
- Kısa hastanede kalış süresi, hızlı mobilizasyon ve rehabilitasyon
Ameliyatın amacı sadece ağrıyı azaltmak değil, özellikle etkilenen sinir köklerinin üzerindeki baskıyı kaldırmak, böylece fonksiyon kaybını önlemek ve uzun vadeli hasarları engellemektir.
Takip ve Uzun Vadeli Prognoz
Başarılı bir konservatif veya cerrahi tedaviden sonra, hastanın aktif katılımı çok önemlidir. Bel egzersizleri, ergonomik davranışlar, kas güçlendirme ve düzenli hareket, nüksleri önlemede önemli rol oynar.
Uzun vadede, disk fıtığı için prognoz olumludur, eğer erken müdahale edilir, bireysel tedavi uygulanır ve sağlıklı bir omurga kültürü benimsenirse.
